O mnie

O MNIE

Podróżnik w drugiej ojczyźnie

   W lipcu 1997 r. samolot ze mną na pokładzie schodził do lądowania nad wyspami Morza Egejskiego. Odczuwałem przejęcie, które świetnie pamiętam do dziś… „Szanowni Państwo, rozpoczęliśmy podejście do lądowania w Heraklionie”…Widząc Grecję po raz pierwszy, przeczuwałem, że ten świat może zagościć trwalej w moim życiu. Nie pomyliłem się. Świat grecki był dla mnie olśnieniem. Postanowiłem regularnie tam wracać, choć jeszcze nie wiedziałem czy to się uda. Byłem dopiero nastolatkiem. Błyskawicznie doszedłem też do wniosku, że bez znajomości języka nie będę w stanie pojąć tego różnorodnego kraju na poziomie, który będzie mnie satysfakcjonował. Od tamtej pierwszej podróży rozpocząłem więc intensywną naukę języka nowogreckiego. Chciałem poznać Greków jako przyjaciół, móc z nimi swobodnie się porozumieć a także – taka była jedna z moich pierwszych motywacji – móc w pełni rozumieć niezliczone greckie piosenki, które jakoś łatwo wpadały mi w ucho. Piosenki są częścią duszy tego kraju, niezbędnym elementem poznania rozmaitych greckich kontekstów.

Od tamtego pamiętnego roku rozpocząłem doroczne podróże do Grecji, na dłużej lub krócej. Podróżuję regularnie, wyjazdów tych uzbierało się już równo 50. Odwiedziłem w międzyczasie wszystkie regiony (tzw. „periferies”/περιφέρειες) Hellady. Uwielbiam powracać w miejsca już mi znane, lecz także poznawać nowe. W Grecji a także w „greckim świecie” w Polsce mam wielkie szczęście posiadać wielu wspaniałych przyjaciół, Greków oraz Polaków, którzy kochają ten kraj, zgłębiają go, próbują lepiej zrozumieć. Grecja stała się moją równoległą ojczyzną. Myślę i czytam o niej, słucham jej, codziennie… Stała się moim „tlenem”, „odskocznią”, przynoszącą nową energię także w trudniejszych chwilach.

Greckie wątki, jak również szerszy kontekst kulturowy, potrzebny do zrozumienia Grecji, prowadzą mnie jednak również do innych krajów: od licznych państw Europy po zachodnią Azję (np. Turcja, Syria, Jordania czy Iran).

Pełnia szczęścia na wiosennej Eubei. W tle ośnieżone szczyty góry Dirfi. Czterdziesta siódma grecka podróż, kwiecień 2019

Wykształcenie i „wieczny student” 😉

   Od dziecka kocham przyrodę, ukończyłem studia biologiczne na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, niech nie dziwi więc Was tematyka przyrodnicza, często przewijająca się przez niektóre artykuły tej strony/ tego bloga. Ponadto, dzięki wrodzonemu zamiłowaniu do muzyki (muzykiem był mój dziadek, to pewnie po nim ten gen), ukończyłem bardzo ciekawe dla mnie Podyplomowe Studia Etnomuzykologiczne (Instytut Muzykologii UW, 2013 r.) a moja praca dyplomowa dotyczyła rozwoju i przekształceń tradycji muzycznej na wyspie Lesbos. Inne obszary wiedzy o Grecji zgłębiam podczas tego, co nazywam studiami własnymi. Trwają nieprzerwanie od pierwszej podróży, zataczając coraz bardziej fascynujące kręgi. Wieczne studiowanie Grecji, w wymiarze teoretycznym oraz praktycznym, to niezwykle ciekawy, ubogacający i przynoszący mnóstwo zwykłej radości pomysł na życie.

Popularyzacja świata Grecji w Polsce oraz działalność publicystyczna

   Od niemal początku lat 2000-ych zaangażowałem się w działalność istniejącego w Warszawie Towarzystwa Przyjaciół Grecji (TPG) oraz zespołu tańca greckiego „Ilios” (skład: Irena Argiro Tsermegas, Bożena Głodkowska i ja), powstałego przy TPG. W zespole w tym składzie współprowadzimy od kilkunastu lat warsztaty oraz pokazy tańca greckiego. Dzięki działalności w Towarzystwie współorganizowałem oraz częściowo współprowadziłem liczne wydarzenia związane z kulturą Grecji (spotkania tematyczne, prelekcje, slajdowiska itp.) w różnych miejscach Polski, przede wszystkim w Warszawie i jej okolicach. Byłem jednym z pomysłodawców zaproszenia do Polski wybitnej greckiej artystki, Saviny Yannatou, na koncert w ramach Festiwalu Skrzyżowanie Kultur (2008 r.). Przez wiele lat należałem do Międzynarodowej Rady Tańca UNESCO, przynależę również do Polskiego Seminarium Etnomuzykologicznego, w ramach którego promowałem (podczas jego z dorocznych zjazdów), m.in. postać wybitnego (niedawno zmarłego) śpiewaka wschodnich utworów amanedes – Solona Lekasa z wyspy Lesbos. Mój tekst poświęcony panu Solonowi, zatytułowany „Solon Lekas z wyspy Lesvos-ostatni wykonawca pieśni amanedes” ukazał się na łamach czasopisma „Etnomuzykologia Polska” (nr 2, 2017). Ponadto, w 2014 r. w pięknym, dwutomowym dziele „Cypr – dzieje, literatura, kultura” (redakcja: M.Borowska, P.Kordos, D.Maliszewski) ukazał się mój artykuł „Z Cypru do Grecji. Wkład muzyków greckocypryjskich w rozwój sceny muzycznej Hellady” (tom II, s.371-378). Od wielu lat współpracuję też z mediami, ze stacjami radiowymi, czasopismami, stronami internetowymi itp. (linki do artykułów zamieszczam poniżej, na końcu strony). Pragnę ponadto wskazać na kilkuletnią i ważną dla mnie aktywność (już paręnaście lat temu) na Forum gazeta.pl „Grecja i wyspy greckie”, która, podobnie jak choćby w przypadku TPG, zaowocowała przyjaźniami kwitnącymi do dziś. Wyjątkowo ciekawym przeżyciem był dla mnie udział w audycjach prezentujących wątki polsko-greckie, które zagościły na antenie stacji radiowych w samej Grecji – miałem okazję opowiadać na antenie radia Sto Kokino w Atenach oraz ERA Egeu na wyspie Lesbos.

Tłumacz

   Grecja jest dla mnie niekończącą się, inspirującą przygodą z językiem greckim. W trakcie nauki zdobyłem certyfikat biegłej znajomości języka greckiego, wydawany przez Centrum Języka Greckiego w Salonikach (2006 r., ocena: celujący). W latach 2004-2008 miałem przyjemność prowadzić zajęcia z tego języka w grupach na poziomie początkującym i zaawansowanym w działającej w trybie wieczorowym szkole językowej przy (nieistniejącym już) greckim ognisku Olimpos w centrum Warszawy. Wielokrotnie tłumaczyłem różnorodne spotkania na żywo oraz materiały pisemne (tłumaczenia zwykłe). Szczególnie dumny jestem z tłumaczeń przygotowań koncertów wspomnianej Saviny Yannatou a także Psarantonisa i muzycznej rodziny Ksilurisów na Festiwalu Skrzyżowanie Kultur w 2011 r., koncertu Steliosa Petrakisa w ramach Festiwalu Nowa Tradycja (Warszawa, 2012) oraz przygotowań koncertu Greckiego Chóru Bizantyjskiego (pod przewodnictwem Likurgosa Angelopulosa) na XVI Festiwalu Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” w Częstochowie (2 maja 2006 r.). A także z tłumaczenia na żywo na scenie Instytutu Teatralnego w Warszawie opowieści wybitnego greckiego opowiadacza Steliosa Pelasgosa w ramach V Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Opowiadania (2010). Sztukę tłumaczeń doskonaliłem ponadto podczas stażu w Biurze Prasowym Ambasady Grecji w Warszawie w 2006 roku. Aktualnie, ze względu na mnóstwo innych zajęć, tłumaczeniami zajmuję się tylko incydentalnie.

Nowe wyzwanie

   Autorski, ekspercki blog „Greckimi Drogami” jest dla mnie niezwykle ciekawym, nowym projektem i wyzwaniem: próbą pokazania niezwykłej kultury i przyrody Grecji przez własny,  czasem nieoczywisty, przez lata pieczołowicie wypracowywany pryzmat. Mam wielką nadzieję, że moje publikacje na tej stronie i jej profilach w mediach społecznościowych, wzbudzą w Was zainteresowanie wieloma aspektami życia, kultury, historii i przyrody tego kraju, często mniej znanymi, a wartymi poznania. Że wprowadzą Was na być może jeszcze nowe a inspirujące oraz przynoszące zachwyt GRECKIE DROGI…

„W wędrówkę wyruszając do Itaki

chciej mocno, by twoja droga była długa,

pełna przygód, pełna nowej wiedzy (…)

Zawsze Itakę noś w swoim umyśle.

Dotrzeć tam kiedyś – to twe zamierzenie.

Podróży jednak wcale nie przyśpieszaj.

niech raczej wiele lat podróż Ci zabierze,

abyś jako starzec do brzegów wyspy dobił,

bogaty wszystkim, coś po drodze zyskał

i wyzbyty nadziei na skarby Itaki.”

Konstantinos Kawafis „Czekając na barbarzyńców i inne wiersze” – przekład Ireneusz Kania, Wydawnictwo Austeria, Kraków-Budapeszt 2013

Pozdrawiam, Tomasz Kozłowski, 8 lutego 2020, z późniejszymi uzupełnieniami

P.S. Na fotografii tytułowej dla tej strony znajduje się zdjęcie mnie, zachwycającego się endemicznymi, dzikimi tulipanami na środkowej Krecie

P.S.2 Na jońską wyspę Itakę, podobno piękną, nadal jeszcze nie dotarłem. Droga trwa…

 

Linki do wybranych artykułów:

https://pismofolkowe.pl/artykul/w-krainie-z-kamienia-4629 (Pismo Folkowe, o Epirze)

https://pismofolkowe.pl/artykul/na-granicy-kultur-lesvos-4379 (Pismo Folkowe, o Lesbos)

https://etnobotanicznie.pl/2015/12/03/szafran-dobry-na-jesien/ (Etnobotanicznie.pl , o greckim szafranie, druga część artykułu)

Greckie „Muzyczne podróże” na stronie Betaki.pl (Greckie opowieści Betaki)

https://betaki.pl/pages/wasze_podroze/tomek/muzyczna_podroz_Tomka_Kozlowskiego_cz_1.php

https://betaki.pl/wp/wpodroze/muzyczna-podroz-tomasza-kozlowskiego-cz-2/

https://betaki.pl/wp/wpodroze/muzyczna-podroz-tomasza-kozlowskiego-cz-3/

https://betaki.pl/pages/wasze_podroze/tomek/muzyczna_podroz_Tomka_Kozlowskiego_cz_4.php

https://betaki.pl/pages/wasze_podroze/tomek/muzyczna_podroz_Tomka_Kozlowskiego_cz_5.php